Nettarieven en capaciteitstarief

Nettarieven

De nettarieven omvatten alle kosten die Fluvius maakt om elektriciteit (en gas) bij je thuis te krijgen. De eindklant betaalt ook zo voor de investeringen op het transmissienet (beheerd door Elia), want Fluvius betaalt een deel van de nettarieven door aan Elia.

In 2024 besloegen de nettarieven ongeveer een derde van de residentiële energiefactuur. In 2025 stijgt dit gevoelig: de nettarieven worden 33% duurder (artikel). Uitbreidingen van het net van Elia en Fluvius zijn de grootste redenen hiervoor. Elia moet de offshore opgewekte stroom (windenergie op zee) aan land krijgen en heeft extra centjes nodig voor hun energie-eiland. Ook Fluvius moet het net op tijd versterken op congestieproblemen te vermijden. De stijging in het aandeel hernieuwbare energiebronnen ligt hier aan de bron uiteraard. Ons elektriciteitsnet is niet ontworpen om decentrale productie van energie te ondersteunen.

Slim omgaan met de decentrale opwekking zal belangrijk zijn de kosten van netverzwaring door Fluvius en Elia zoveel mogelijk te beperken. Welk energiecontract geeft de meeste incentives aan de eindklant? Juist ja, een dynamisch energiecontract. Ook al staan de nettarieven los van de energiekost op de energiefactuur, toch kunnen we met een dynamisch contract beide beïnvloeden: de energiecomponent zoals uitvoerig beschreven op deze website, maar ook de nettarieven op iets langere termijn. De dynamische prijs omvat namelijk het signaal hoe duur het is om het net op dat moment te belasten. Zoveel mogelijk mensen die hun gedrag minimaal bijsturen kan een groot effect hebben voor de nettarieven op onze elektriciteitsfactuur.

Capaciteitstarief

In 2023 werd een stukje van de energiefactuur veranderd. Mensen werden voor het eerste geconfronteerd met wanneer en hoe ze energie verbruiken, in tegenstelling tot hoeveel verbruik ze hadden vroeger.

Men voerde het capaciteitstarief in. Nu weegt het hoogste kwartiervermogen per maand door (voor digitale meters) of betaal je een vast bedrag (voor analoge meters).

De bedoeling is duidelijk: gezinnen hun verbruik laten spreiden zodat de pieken minder hoog worden, en dus ook het congestieprobleem op het elektriciteitsnet. Je ziet dus een duidelijke overlap met wat we hier schrijven over dynamische tarieven. Een gezamenlijk doel, maar wij geloven veel sterker in de dynamische incentive omdat je hier wel degelijk goedkoper mee kunt uitvallen. Dit terwijl het capaciteitstarief blijft aanvoelen als een boete, een extra vergoeding omdat je niet goed stuurt.

Spreiden is één ding, maar het spreiden op de juiste momenten is iets anders, en daar komen dynamische tarieven volledig tot hun recht. Maar ze gaan hand in hand: als je dynamische tarieven hebt, betaal je ook capaciteitstarief (door de digitale teller). Omgekeerd is dat niet noodzakelijk het geval: als je capaciteitstarief betaalt, kan je ook een vast of variabel tarief hebben.

De VREG somt hier een aantal bruikbare tips op, overzichtelijk voorgesteld. De meeste zaken komen ook op deze website aan bod. En let op: er zijn een aantal broken links, zoals de batterijsimulator van VEKA.